4
!Dim ond pan fydd eich athro neu'ch athrawes ar gael i'ch goruchwylio y dylech chi wneud y gweithgaredd ymarferol yma

Tudalennau

1Ble mae'r blaned Mawrth?2Faint o amser fydd hi'n ei gymryd i gyrraedd y blaned Mawrth?3Cyrraedd y blaned Mawrth4Sut mae rocedi'n codi oddi ar y ddaear?5Cynhyrchu Gwthiad6Beth sy'n digwydd pan fydd tanwydd roced yn llosgi?7Eich taith i'r blaned Mawrth!8Ein hangen am ocsigen9Sut mae ocsigen yn cyrraedd ein celloedd10Effeithiau disgyrchiant11Sut mae disgyrchiant isel yn effeithio ar esgyrn12Atal esgyrn a chyhyrau rhag gwanhau13Byw a gweithio yn y gofod14Beth mae seryddwyr yn ei wybod am y blaned Mawrth?15Golwg ar y blaned Mawrth o long ofod16Crwydro y blaned Mawrth17Egni at grwydro18Wyneb creigiog y blaned Mawrth19Rhagor am wyneb y blaned Mawrth20Atmosffer y blaned Mawrth21Pwysigrwydd dŵr22Cylchred dŵr ar y Ddaear23Oes dŵr ar y blaned Mawrth?24Goroesi ar y blaned Mawrth25Eich cartref ar y blaned Mawrth26Ffermio ar y blaned Mawrth27Pridd ar y blaned Mawrth28Planhigion i'r blaned Mawrth29Sicrhau egni ar y blaned Mawrth30Ble ewch chi nesaf?

Gweithgareddau ymarferol

1Modelu cysawd yr Haul ar iard yr ysgol2Gweithgaredd Ymarferol Roced3Ymchwilio i’r Egni mewn Tanwyddau4Gwneud Telesgop5Pa ffactorau sy’n effeithio ar allbwn cell egni Haul?6Modelu Ymlediad7Archwilio Sleidiau Gwaed8Beth sy’n digwydd i esgyrn heb halwynau Calsiwm9Prawf Fflamau i Adnabod Metelau10Cyflyrau Gwahanol Dŵr11Puro Dŵr i Bobl ei Yfed12Ffactorau sy’n Effeithio ar Eginiad Hadau13Celloedd Egni Haul i Ddyfeisiau14Bingo y blaned Mawrth
+ _

Gweithgaredd 4

Gwneud Telesgop

Mae'n weddol hawdd gwneud telesgop syml drwy ddefnyddio cyfarpar yn labordy'r ysgol. Dwy lens amgrom fydd rhannau pwysicaf eich telesgop: mae'r rhain yn gallu chwyddo delweddau.

Cyfarpar a deunyddiau

I bob dysgwr neu grŵp o ddysgwyr:

Diogelwch

Mae'r pwyntiau diogelwch yma yn sôn am y peryglon yn bennaf. Bydd angen ichi feddwl am y risg(iau) a allai godi, a sut i leihau'r risg gymaint ag y gallwch.

Dull

Ar un pen i'ch pren mesur, gosodwch y lens amgrom ‘wan’ â phlastisin neu Blu-Tack. Dyma'ch lens ‘gwrthrych'.

Delwedd o'r Gweithgaredd Ymarferol
  1. Gofalwch eich bod yn tywyllu'r ystafell drwy ddiffodd unrhyw oleuadau, a chau bleindiau neu lenni.
  2. Cynheuwch y bwlb/lamp.
  3. Addaswch safle'ch pren mesur a'r lens fel eich bod yn gallu edrych ar y bwlb/lamp drwy'r lens. Gallai un aelod o'r grŵp ddal darn o bapur dargopïo ar ochr y ‘person’ i'r lens er mwyn ichi weld delwedd o'r lamp.
  4. Nawr mae angen ichi ychwanegu'r ail lens, y lens ‘gryf’, a fydd yn gwneud y rhan fwyaf o'r gwaith chwyddo. Dyma'r 'sylladur' neu'r lens y byddwch yn edrych drwyddi, ac mae angen gosod hon ym mhen arall y pren mesur, yn agos i'ch llygad (gan ddefnyddio plastisin neu Blu-Tack eto). Unwaith eto, gallai un aelod o'r grŵp ddal darn o bapur dargopïo y tu ôl i'r sylladur yma, er mwyn ichi gael gweld y ddelwedd o'r sylladur ac addasu ei safle nes bod y ddelwedd mewn ffocws. Delwedd o'r Gweithgaredd Ymarferol
  5. Nawr mae'r ddwy lens yn eu lle gennych, ac mae'ch telesgop wedi'i wneud! Bellach dylai fod modd ichi weld y bwlb (a'i ffilament os oes un ynddo) heb fod angen y papur dargopïo. Mae'n debyg y bydd angen ichi ddefnydido un llygad yn unig. Nawr gallwch ddefnyddio'ch telesgop i weld gwrthrychau eraill: bydd angen gosod y rhain yn yr un lle â'r bwlb, ac os oes modd fe ddylen nhw gael eu goleuo.